Doły Biskupie_Zakłady Witulin
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Rodzaj obiektu:
- Zabytki techniki
- Powiat:
- ostrowiecki
- Gmina:
- Kunów
- Adres:
- Doły Biskupie
- Szerokość geograficzna:
- 50.976696555278
- Długość geograficzna:
- 21.233053207397
- Region turystyczny:
- Ostrowiec Świętokrzyski i okolice
- Telefon:
- +48 41 2476580
- Noclegi w okolicyZwińRozwiń
Wieża Na Górce to mała klimatyczna agroturystyka ukryta na pięknych wzniesieniach przylegających do Nietuliska Dużego - spokojnej świętokrzyskiej wsi położonej przy krajowej "9" między Ostrowcem Świętokrzyskim a Starachowicami. Ten otoczony bujną przyrodą urokliwy zakątek to idealne miejsce dla wszystkich szukających wytchnienia.
- Nietulisko Duże
- 609445748
Opis
Zabytkowy zespół Fabryki tektury stanowi przykład XIX w. manufaktury. W skład fabryki wchodzą: zespół zabudowań przemysłowych, kompleks administracyjno-mieszkalny, osiedle robotnicze.
Rewolucję przemysłową przeżyły Doły Biskupie za sprawą dziadka Witolda Gombrowicza - Ignacego Leona Kotkowskiego, który w roku 1885 wykupił od chłopów resztówki gruntów, na których wybudował cztery młyny przemysłowe, a dziewięć lat później rozpoczął wydobycie piaskowca i uruchomił obróbkę kamienia, zakładając jednocześnie spółkę Kopalnia Piaskowca Fabryka Wyrobów Kamieniarskich. Z tutejszego surowca wykonywano rzeźbione okna, drzwi, gzymsy, elementy bram (m.in. bramę wjazdowa do Pałacu Potockich), elementy pomników, stoliki, ławeczki itp.
W 1905 r. fabryka zatrudniała 100 robotników i dysponowała własnym biurem sprzedaży w Warszawie. Budynek obecnego, półokrągło sklepionego garażu, jest ocalałą częścią warsztatu kamieniarskiego. W budynku zespołu administracyjno –mieszkaniowego znajdowało się mieszkanie dyrektora fabryki, urzędników oraz biuro.
Fot. Kamil Król
Nowy rozdział w dziejach Dołów Biskupich zapisał Jan Gombrowicz, który postanowił wybudować fabrykę tektury, zamierzając docelowo ograniczać produkcje wyrobów kamieniarskich, choć przez pewien czas zarządzał także kopalnią dolomitu w Zagnańsku. W roku 1911 wraz z żoną założył Towarzystwo Akcyjne Witulin, gdyż fabryka w zamyśle rodziców miała stanowić zabezpieczenie finansowe dla najmłodszego z synów Witolda. Fabryka funkcjonowała do lat 90. XX w. jako część Państwowego Przemysłu Terenowego. Do dziś zachowały się: układ wodny oraz zabudowania fabryczne z lat 1885-1912.
Fot. Kamil Król
(„Ostrowiec Świętokrzyski i okolice - przewodnik”, Część II, Wydany przez Agencję JP Kielce 1998)