Ruda Kościelna_Kościół pw. Zaślubin Najświętszej Marii Panny

Opis

Na południowym skraju wsi Ruda Kościelna stoi kościół parafialny pod wezwaniem Zaślubin Najświętszej Marii Panny.

Został on wzniesiony w latach 1769 – 1776 na gruntach dworskich przez Franciszka Ksawerego Korwin Kochanowskiego, który „upiększył go i zaopatrzył we wszystko, co trzeba, a więc sprawił aparata, bieliznę, srebra, księgi liturgiczne, wystawił plebanię i budynki gospodarcze”. Uzyskawszy pozwolenie od dziedzica wsi, hrabiego Jacka Małachowskiego, kanclerza wielkiego koronnego, przeznaczył na uposażenie proboszcza z majętności dworskich kilka łanów gruntu, w tym place, ogrody, pola i łąki oraz zapisał w aktach grodzkich starościńskich sandomierskich 3000 złotych na 5% umieszczone na dobrach rudzkich. Tym sposobem Małachowski stał się współtwórcą nowego kościoła.

Rudzki kościół jest odwrotnie orientowany, to jest na zachód. Stanowi go obiekt drewniany, o konstrukcji zrębowej. Budowlę wzniesiono z ciosanych belek sosnowych. Posadowiono ją na dużych głazach umieszczonych pod narożnikami i otynkowanej ceglanej podmurówce

Kościół składa się z jednej, prostokątnej nawy i węższego, wydłużonego, trójbocznie zamkniętego prezbiterium. Od strony północnej i południowej do świątyni przylegają dwie prostokątne zakrystie, wbudowane pomiędzy nawę a prezbiterium. Jedna z nich (od północy) pełni obecnie funkcję kruchty. Po stronie wschodniej znajduje się kwadratowa kruchta. Nawa i prezbiterium są nakryte osobnymi, dwuspadowymi dachami z wysuniętymi okapami. Nad wschodnią częścią nawy umieszczona jest sygnaturka.

Kościół pw. Zaślubin Najświętszej Marii Panny

Fot. Kamil Król

W rudzkim kościele znajdują się trzy ołtarze, jeden główny, z Jezusem na krzyżu (pierwotnie był on umieszczony w lewym ołtarzu), oraz dwa boczne. W lewym wisi obraz „Zaślubiny Matki Bożej”, pochodzący z czasów budowy świątyni (pierwotnie wisiał on w ołtarzu głównym i stanowił zasłonę dla niewielkiego wizerunku Matki Boskiej Częstochowskiej; w lewym ołtarzu wisiał późnobarokowy krucyfiks o XVIII – wiecznej proweniencji, umieszczony na tle Jerozolimy), w prawym, barokowym, obraz przedstawiający świętego Stanisława, biskupa i męczennika (pierwotnie w tym ołtarzu wisiał obraz świętego Franciszka Ksawerego, patrona fundatora kościoła; obecnie umieszczony jest on na ścianie, na prawo od wejścia głównego).

Ołtarz z obrazem"Zaślubiny Matki Bożej"

Fot. M. Bryła-Mazurkiewicz

Poza ołtarzami na uwagę zasługują: kamienna chrzcielnica, najprawdopodobniej z końca XVIII wieku z drewnianą rokokową pokrywą, dwie ławki o charakterze późnobarokowym, dwa konfesjonały rokokowe, rzeźba świętego Jana Nepomucena z pierwszej połowy XIX wieku. Przy wejściu głównym, po zewnętrznej stronie ogrodzenia, wznosi się murowana dzwonnica wystawiona przez właścicieli posiadłości Ruda Kościelna, Marię z Targowskich i Czesława Tarnowskich. Pierwotnie była pokryta gontem, obecnie ocynkowaną blachą. Wiszą w niej dwa dzwony. Jeden z nich został odlany w 1776 roku w Gdańsku przez Ernesta Fryderyka Kocha. Widnieje na nim napis: „Sit nomen Domini benefictum me fecit Ernst Fruderich Koch Gedani a. 1776”, co oznacza: „Niech będzie imię Pańskie błogosławione, zrobił mnie Ernest Fryderyk Koch w Gdańsku 1776 roku”). Drugi z dzwonów zawisł w okresie dwudziestolecia międzywojennego.

tekst: Monika Bryła-Mazurkiewicz

Dzwonnica w Rudzie Kościelnej

Fot. Kamil Król