Bałtów_Młyn wodny
Informacje praktyczne
- Informacje szczegółoweZwińRozwiń
- Rodzaj obiektu:
- Zabytki techniki
- Powiat:
- ostrowiecki
- Gmina:
- Bałtów
- Adres:
- Bałtów
- Szerokość geograficzna:
- 51.016994483284
- Długość geograficzna:
- 21.54899597168
- Region turystyczny:
- Ostrowiec Świętokrzyski i okolice
- Telefon:
- +48 41 2641129
- Noclegi w okolicyZwińRozwiń
Zajazd Przystocze to kompleks pięciu domków wypoczynkowych, położonych na wzgórzu, w cichym otoczeniu z widokiem na przestrzeń stoku narciarskiego. Dbając o komfort i wygodę naszych gości, oddajemy do dyspozycji pokoje gościnne typu rodzinnego, przestronne studia oraz pokoje typu hostelowego.
- Bałtów
- 41 310 10 13
Zajazd Pod " Jarem" oferuje gościom miłą, domową atmosferę i niepowtarzalny klimat. Doskonała lokalizacja naszego obiektu w malowniczej dolinie rzeki Kamiennej nieopodal Bałtowskiego Kompleksu Turystycznego zagwarantuje Państwu niezapomniany pobyt w Bałtowie.
- Bałtów
- 510 264 937
Opis
W północnej części Bałtowa, nad Kamienną, na tak zwanym Poniku, stanowiącym niegdyś osadę młyńską, wznosi się zabytkowy kompleks młyński, wystawiony na przełomie ubiegłych stuleci przez księcia Aleksandra Druckiego – Lubeckiego. W jego skład wchodzą: dwa młyny stojące naprzeciw siebie, po obu stronach rzeki, oznaczone dziś jako: młyn I i młyn II oraz budynek administracyjny, pierwotnie przeznaczony na siedzibę zarządu młynów i mieszkanie młynarza.
Do tego zespołu młyńskiego należy także zaliczyć: jaz na Kamiennej, o konstrukcji drewniano – murowanej datowany na około 1900 rok, elektrownię wodną oraz staw młyński, założony na początku XX stulecia, w który urządzono staw rybny. Książę Aleksander, a być może dopiero jego syn, Ksawery, prowadził w nim hodowlę węgorzy. Na Poniku pracował również tartak, dla którego książę Aleksander postawił na przełomie ubiegłych stuleci nową siedzibę. Przy okazji tej inwestycji udrożniono nowe koryto rzeki, która dała siłę napędową obu młynom i tartakowi.
Młyn I, zlokalizowany na prawym brzegu Kamiennej, stanął w miejscu starego drewnianego młyna, wzniesionego w XIX wieku przez Małachowskich. Wszystkie publikacje podają, że powstał w latach 1900 – 1905. Tymczasem wieloletni pracownik zakładu, Wacław Zdonek, odkrył pod samym dachem cegłę na której widnieje rok – 1885. Owa data sugeruje, że właśnie wówczas kończono budowę tegoż obiektu.
Młyn I został uruchomiony w 1903 roku. Aż do końca II wojny światowej miał charakter zakładu przemysłowego. Prowadzono w nim duże usługi handlowe.
W 1991 roku młyn wydzierżawił Wacław Zdonek, który ma związek z zakładem od 1953 roku. Najpierw pracował w nim dwa lata jako uczeń, później czeladnik, a w końcu mistrz młynarski.
W 2001 roku po likwidacji Gminnej Spółdzielni „Samopomoc Chłopska” w Bałtowie młyn I został przejęty przez Urząd Gminy w Bałtowie. Nieprzerwanie dzierżawi go Wacław Zdonek. Młyn I pracuje po dziś dzień, przez trzy dni w tygodniu. Jest udostępniony dla zwiedzających.
Konstrukcja zewnętrzna i wewnętrzna obiektu zachowała się w zasadzie w niezmienionym stanie do naszych czasów. Wiele urządzeń i sprzętów stanowiących wyposażenie zakładu zostało po wojnie kilkakrotnie wymienionych i zmodernizowanych. Niektóre po gruntownym remoncie pracują po dziś dzień bez zakłóceń.
Konstrukcja wewnętrzna młyna liczy cztery kondygnacje. Cała jest wykonana z drewna. Do jej budowy użyto drzewa sosnowego i modrzewiowego. Dzięki corocznej konserwacji i dezynsekcji zachowała się w oryginalnym stanie do dziś.
Monika Bryła-Mazurkiewicz
Fot. Stanisław Dunin-Borkowski