Idealny nauczyciel według Szymona Marycjusza z Pilzna

Szymon Marycjusz z Pilzna (1516-1574) był profesorem Akademii Krakowskiej, który podjął się próby reformy programu studiów i podniesienia poziomu nauczania. W 1551 roku wydał traktat De scholis seu academiis (O szkołach czyli akademiach). W swoim dziele przedstawił upadek znaczenia szkolnictwa i zawodu nauczycielskiego. Z trwogą patrzył na rosnące poniżenie zawodu nauczycielskiego, celowe- materialne i społeczne- jego upośledzenie oraz na upokarzającą zależność od warstw uprzywilejowanych. Zaproponował reformy, które miałyby na celu między innymi wykreowanie idealnego nauczyciela.

Po pierwsze autor traktatu pod tytułem O szkołach czyli akademiach zauważył, iż ludzie podczas oceniania profesorów bardziej zwracali uwagę na zalety fizyczne niż duchowe. Odczuwali oni niechęć do jednostek szczupłych i młodych. Preferowali bardziej starszych wiekiem nauczycieli. Ponadto Szymon Marycjusz potępiał poglądy tych ludzi, gdyż według niego nauczyciel powinien mieć silny głos i zdrowe płuca, które nie były cechami charakterystycznymi starszego człowieka.

Według Szymona Marycjusza nauczyciel powinien mieć dużą wiedzę, znać historię i twórczość najważniejszych pisarzy. Poza tym ma obowiązek zaznajomić się z dorobkiem złych i niemoralnych stylistów, żeby pomógł uczniowi odróżnić dobro od zła i skierować go ku dobroci. Jeżeli nauczyciel nie zdołałby zdobyć „wszechstronnych” wiadomości to powinien znać to, co wykłada i uczy. Marycjusz kładł nacisk, aby przyszli profesorowie doskonale znali swoją specjalność i wszystkie sztuki wyzwolone, a nie tylko wybrane. Poza tym stawiał na doświadczenie przyszłych pedagogów, a także na nierozłączność wiedzy z umiejętnością ich przekazywania. Zwracał również uwagę na sprawiedliwość nauczyciela.

Idealny profesor powinien także zastanowić się, w jakim porządku to, co sam zbadał i zapamiętał, ma przedstawić słuchaczom. Podkreślał znaczenie przejrzystości i sensowności wykładów. Szymon Marycjusz zwracał uwagę na to, aby przekazywana wiedza była pożyteczna dla słuchaczy. Samo zajmowanie się rzeczami zbytecznymi stanowiło dla niego stratę czasu.

Kolejną wielką zaletą idealnego nauczyciela była według Marycjusza sumienność. Dobry profesor nie powinien zatajać wiadomości, które należałoby udzielać innym. Ponadto idealny nauczyciel powinien być pilny. Szymon Marycjusz nie chciał, aby wykręcał się bólem żołądka, głowy, niedomaganiem czy odwiedzaniem klientów i przyjaciół, podczas gdy uczniowie wyrażają gotowość i chęci do nauki. Wolałby nauczyciela o średniej uczoności, ale bardziej pilnego.

Dobry profesor nie powinien się chełpić, że wie wszystko i wypowie rzeczy, których przedtem nikt nie słyszał. Żaden człowiek nie jest nieomylny, zgodnie z ze słowami Justyniana: „w niczym zupełnie nie błądzić i przez całe życie dobrze czynić jest rzeczą bogów, ale nie ludzi”. Kolejnymi zaletami, jakimi powinien się odznaczać idealny nauczyciel były: uczciwe życie oraz czystość obyczajów. Byłoby dobrze, gdyby do każdego wykładu dołączał elementy piętnujące nieskazitelne obyczaje.

Szymon Marycjusz wykreował wizerunek idealnego nauczyciela, który byłby nie tylko uczonym, ale także uczciwym i sumiennym człowiekiem. Każdy profesor powinien zadbać o jasność, zrozumiałość i prostotę wykładów, a jednocześnie wystrzegać się zupełnie języka potocznego. Język nauki powinien być staranniejszy i poważniejszy niż język wymowy. W swoich spostrzeżeniach Marycjusz zwracał uwagę na takt w postępowaniu z uczniami oraz obowiązkowość. Nalegał również, aby słowa nauczyciela przekazywały sensowną treść, która przyniosłaby uczniom pożytki.

Źrodło: https://historia.org.pl/