fot.arch.PIT

Reprint Pamiętników Władysława „Płomienia” Zapałowskiego, rewidenta powstańczej organizacji cywilnej oraz wojskowej województw krakowskiego i sandomierskiego, który w 1864 r. został aresztowany i wywieziony na pięcioletnią katorgę.                

Władysław Zapałowski urodził się 13 października 1839 r. w Kantorii Żarnów koło Opoczna. Jego ojcem był odznaczony Krzyżem Virtuti Militari weteran powstania listopadowego, major Jan Zapałowski. Oddany do gimnazjum w Piotrkowie Trybunalskim Władysław Zapałowski kolegował się m.in. z późniejszymi wybitnymi naukowcami - historykiem Adolfem Pawińskim, filozofem Henrykiem Struwe i ekonomistą Mścisławem Trepką, ale mimo to po ukończeniu szkoły w 1858 r. zajął się prowadzeniem gospodarstwa. W 1860 r. ożenił się z Wandą Janecką, córką ziemianina z okolic Sandomierza. Młode małżeństwo osiadło w Szeligach koło Kunowa w obecnym powiecie ostrowieckim.  Jeszcze przed ogłoszeniem styczniowej branki do armii carskiej, Władysław Zapałowski był członkiem organizacji cywilnej województwa sandomierskiego. Po upadku dyktatury  Langiewicza, generał Józef Hauke-Bosak, naczelnik wojenny województw krakowskiego i sandomierskiego oraz ks. kanonik Kacper Kotkowski, komisarz cywilny Rządu Narodowego, mianowali Zapałowskiego rewidentem organizacji cywilnej i wojskowej na obydwa województwa. 1 marca 1864 roku na skutek donosu został aresztowany podczas spełniania swoich obowiązków. Najpierw więziono go w Radomiu, a potem w cytadeli warszawskiej, gdzie usłyszał wyrok skazujący na wywiezienie w głąb Rosji. Do kraju powrócił dopiero po uzyskaniu amnestii w 1869 roku, i wtedy wziął w dzierżawę należące do generała Krudenera  majątki Rzepin i Pawłów w powiecie iłżeckim, jednak niedługo później na skutek działań nieuczciwych sąsiadów stracił to źródło utrzymania. Rodzina Zapałowskich ostatecznie w 1888 r. osiadła w Warszawie, w jej skład wchodziło wtedy już ośmioro dzieci (w tym gronie późniejszy pierwszy powojenny burmistrz Ostrowca Kazimierz Zapałowski).
                  Ostatnie lata życia Władysław Zapałowski spędził pracując w Towarzystwie Akcyjnym Fabryki Mebli Giętych „Wojciechów” i pisząc swój obejmujący lata 1863 -1870 pamiętnik z czasów powstania oraz zesłania (wydany w Wilnie w 1913 roku). Talentem  dziennikarskim i literackim wykazał się już wcześniej jako korespondent poczytnych periodyków takich jak „Wiek”, „Gazeta Radomska”, „Niwa”,„Tygodnik Ilustrowany”, „Słowo i wiek”, „Goniec” oraz ”Sztandar” i  „Ziarno”. Publikując tam m.in. swoje Wędrówki po ziemi sandomierskiej czy Obrazki historyczne Władysław Zapałowski dał się poznać nie tylko jako autor tekstów, ale i utalentowany rysownik.

cena 38 zł, do nabycia w MCK i w kinie "Etiuda"