Logo
  • PTTK
  • ROT
  • Logo powiatu ostrowieckiego
  • Logo miasta Ostrowiec
  • Miejskie Centrum Kultury

Twórca bioelektroniki

Marian Wnuk
Rozmiar tekstu:A-A+

Włodzimierz Sedlak urodził się 31 października 1911 r. w Sosnowcu w rodzinie górniczej. Był trzecim z kolei dzieckiem Pawła i Elżbiety z domu Janszek.
Po maturze (1930 r.) w Gimnazjum matematyczno-przyrodniczym w Skarżysku-Kamiennej (dokąd w 1921 r. przenieśli się rodzice) wstąpił do Seminarium Duchownego w Sandomierzu, gdzie w 1935 r. otrzymał święcenia kapłańskie. Następnie, podjął pracę prefekta, najpierw w Ćmielowie (1935-1939), potem w Siennie koło Iłży (1939-1948). W czasie okupacji brał udział w tajnym nauczaniu.
Kiedy jego byli uczniowie-maturzyści podjęli studia wyższe zdecydował się na ryzykowny krok - w trzydziestym piątym roku życia sam został studentem Wydziału Matematyczno-Przyrodniczego UMCS (1946-1950),. Na wspomnianym wyżej Wydziale UMCS zdołał, dzięki wielkiej pracy i osobistej dyscyplinie, uzyskać dwa magisteria i doktorat. Na zatwierdzenie stopnia musiał jeszcze długo czekać, bo aż do 1960 r. Trzeba przypomnieć, że w tamtych czasach student-ksiądz UMCS-u nie był wolny od ryzyka posądzenia o poglądy komunistyczne, brak wiary i zdradę ideałów kapłańskich na rzecz tzw. świecczyzny, z jednej strony, z drugiej zaś, dla socjalistycznych włodarzy edukacji i nauki w kraju tzw. demokracji ludowej było nie do przyjęcia ze względów ideologicznych, by duchowny katolicki przygotowywał doktorat na uczelni państwowej.
Od 1 listopada 1960 r. został zatrudniony na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL jako adiunkt, W wolnych chwilach zajmował się swoim hobby poznawczym w warunkach w gruncie rzeczy "chałupnika naukowego". Na tym Wydziale w 1966 r., dzięki rozprawie z filozofii przyrody ożywionej, pt. Możliwość odtworzenia początków ewolucji organicznej na podstawie komponenta krzemowego, uzyskał habilitację, która została uznana za należącą do zakresu biologii teoretycznej. W konsekwencji tego faktu utworzono na Wydziale Filozofii Chrześcijańskiej KUL Katedrę Biologii Teoretycznej (jedyną jak dotąd w Polsce i jedną z bardzo nielicznych w świecie), której został kierownikiem, pełniąc tę funkcję aż do przejścia na emeryturę w 1982 r.
Kiedy w maju 1992 r. powoływano do istnienia Fundację Bioelektroniki, prof. Sedlak został jednym z jej fundatorów. Zmarł po długiej i ciężkiej chorobie 17 lutego 1993 r. w Radomiu i tam został pochowany.

 

Praca badawcza
Działalność naukowa ks. Włodzimierza Sedlaka objęła swym zasięgiem stosunkowo wiele dyscyplin naukowych, takich jak: antropologia, archeologia, badania nad pochodzeniem i ewolucją życia, bioelektronika, filozofia przyrody, geologia, paleobiochemia, paleobiofizyka, paleontologia itd.
Najbardziej owocnym poznawczo kierunkiem zainteresowań badawczych ks. W. Sedlaka był jednak nurt paleontologiczny. Przez kilkadziesiąt lat, pracując co roku w miesiącach wakacyjnych, nazbierał on ponad 3300 okazów skamieniałości, wydobytych głównie z brekcji piaskowców kwarcytowych okresu kambryjskiego.
Przypuszcza się, że szczątki te mogą reprezentować prymitywne tkankowce (Metazoa) z dobrze wykształconym szkieletem. Ten nowy rząd zwierząt kambryjskich, morfologicznie trochę podobny do archeocjatów i jamochłonów, jest prawdopodobnie reliktem form lub grup organizmów, które mogły rozwinąć się już na prekambryjskim etapie tzw. skrytego życia na Ziemi.
Zasygnalizowane powyżej konsekwencje badań paleontologicznych zaowocowały hipotezą krzemowej abiogenezy (tzw. teoria silicydów - 1959 r.), stanowiącą ważki wkład do paleobiochemii. Krzem "wytyczył" poniekąd kierunki działalności naukowej Sedlaka prowadzące do dalszych badań paleontologicznych, geologicznych i paleobiochemicznych. Usiłując bowiem znaleźć i wyjaśnić mechanizmy przejścia od tzw. silicydów do form węglowych zainteresował się elektronicznymi własnościami biomateriałów, co zaowocowało powstaniem nowego kierunku biologii teoretycznej - bioelektroniki, z której nazwą W. Sedlak jest jednoznacznie w Polsce identyfikowany. W ramach bioelektroniki Sedlak wysunął wiele koncepcji, najważniejsze z nich to: koncepcja bioplazmy (1967) i elektromagnetycznej natury życia (1969). Wymienić jeszcze należy koncepcje: "kwantowego szwu życia" (sprzężenia chemiczno-elektronicznego), laserowych procesów biologicznych i bioholografii, elektrostazy (homeostazy elektrycznej), pola biologicznego itd. Koncepcje te (nazywane niekiedy przez niego teoriami, choć należałoby je raczej nazywać tylko hipotezami) są wzajemnie treściowo zależne i stanowią podstawę tzw. elektronicznego modelu organizmu i zjawisk życiowych. W. Sedlak aplikował je do różnych zagadnień z zakresu psychologii (kwestie natury i istoty świadomości, zagadnień hipnozy, telepatii, jogi, stressu, pamięci), antropologii (w szczególności antropogenezy), ekologii i ochrony środowiska człowieka, a także do rozmaitych innych problemów biologicznych i biofizycznych (np. bioelektronika ruchu, bioakustyka kwantowa), wreszcie niezmiernie ważnego i interesującego zagadnienia abiogenezy. Tutaj zarysował nowy kierunek naukowy — paleobiofizykę - dyscyplinę, która dotyczy rekonstrukcji ewolucji procesów życiowych na podstawie zachowanych reliktów we współczesnej biosferze i geosferze, głównie kwantowych procesów na submolekularnym poziomie organizacji bioukładów. Spekulował również w zakresie biologii relatywistycznej i biofizyki relatywistycznej.
Zainteresowania poznawcze ks. Włodzimierza Sedlaka były bardzo wszechstronne. Wykazywał on niezwykłą inwencję twórczą, intuicję i upór w wynajdowaniu nietypowych ścieżek problemowych i kroczeniu po nich, a omijanych przeważnie przez większość badaczy. Dzięki takiemu nastawieniu widział rzeczy i problemy niemożliwe do dostrzeżenia przez innych i miał odwagę mówienia o nich. Był to wielki i odważny umysł, otwarty ku przyszłości.
Pomimo że w jego pracach tkwią elementy filozofii przyrody, to jednak on sam nie uważał siebie za filozofa, ale za biologa - teoretyka, którego celem jest dokonanie syntezy i inspirowanie do fundamentalnych dociekań nad naturą życia.

(Na podst. artykułu Mariana Wnuka pt. Ks. Włodzimierz Sedlak - biografia naukowa, Roczniki Filozoficzne, 43 (1995), z. 3, s. 13-36)