Wespazjan  Kochowski  herbu Nieczuja, urodził się w  1633r. w folwarku Gaik, obok Waśniowa, polski poeta i dziejopisarz XVII w.
Od 18 roku życia brał udział w szeregu kampanii wojennych, pod dowództwem Stefana Czarnieckiego, m. in. w 1651 w bitwie pod Beresteczkiem, w 1654 w wyprawie moskiewskiej. Po śmierci Czarnieckiego złożył mu hołd w epicedium „Proporzec nieumierającej sławy”
W 1663r po podziale dóbr rodzinnych Waspazjan otrzymał Goleniowy w pow. Lelowskim. Popierał elekcję Michała Krybuta Wiśniowieckiego na tron polski.
 W 1683r. ukazał się pierwszy tom roczników „Annales Poloniae ab obitu Vladislai IV Climacter Primus( Roczniki Polskie od śmierci Władysława IV, Klimakter pierwszy). Historia Polski podzielona na okresy siedmioletnie (klimaktery) przyniosła Kochowskiemu uznanie królewskie i tytuł „Historigraphus privilegatus”. Na podstawie tej kroniki Sienkiewicz pisał swoją trylogię.
Jako kronikarz królewski brał udział w wyprawie wiedeńskiej, którą opisał we wspomnieniach pt. „Comentarius belli adversus Turcas(Wspomnienia wojny przeciw Turkom).

W 1695r wydał ostatni poemat „Psalmodie Polską”, która jest zwieńczeniem najdoskonalszych przemyśleń i doświadczeń poetyckich nie tylko Kochowskiego ale i liryki XVIIw.
 Pierwszy w swoich wierszach opisywał przyrodę G. Świętokrzyskich. W zbiorze z 1674r. zatytułowanym „Niepróżnujące próżnowanie … na liryka polskie i epigramata… podzielone” dał Kochowski poetycką panoramę świetokrzyszczyzny, jej kultury, ludzi, pejzażu. Mieszkając wtedy w Goleniowy z pamięci odtwarzał krajobraz z lat dzieciństwa.

  Karta tytułowa Psalmodii polskiej

(na podstawie "Piewca „świętokrzyskich kniei” – Stefana Nieznanowskiego i przewodnika turystycznego "Świętokrzyski szlak  literacki”)