ZAMEK W SANDOMIERZU- wzniesiony w stylu gotyckim na  wiślanej skarpie w XIV w. z inicjatywy Kazimierza Wielkiego. Został zbudowany z cegły i obejmował część mieszkalną oraz południową wieżę zwaną Kurzą Nogą. Zamek stał się siedzibą królewskich starostów, ale w jego murach gościli także władcy Polski, do których należy zaliczyć m.in.: Kazimierza Wielkiego, Jadwigę, Władysława Jagiełłę i Kazimierza Jagiellończyka.

W XVI w., za panowania Zygmunta I Starego, został przebudowany na renesansową rezydencję. Benedykt Sandomierzanin, który był nadwornym architektem, kierował pracami związanymi ze wzniesieniem skrzydła wschodniego i budową zachodniego. W 2. poł. XVI w., za panowania Zygmunta II Augusta, przebudowę zamku kontynuował słynny architekt Santi Gucci. W tym czasie ukształtował się czworobok renesansowego zamku, który pełnił funkcje administracyjno-sądowe.

W 1656 r. zamek został wysadzony w powietrze przez wojska szwedzkie. Z potopem wiąże się jedna z legend, której bohaterką jest córka kasztelana- Zofka. W podziemiach znaleźli się szwedzcy żołnierze, a Zofka obiecała, że pokaże im miejsce przechowywania ukrytych skarbów. Znaleźli jedynie magazyn prochu, natomiast świadoma swego czynu bohaterka zaczęła krzesać ogień. W wyniku tych działań zamek wyleciał w powietrze, ale Sandomierz został uratowany, a jego mieszkańcy ocaleni.

W świetle legend zamek posiadał podziemia rozchodzące się w trzech kierunkach. Pierwszy korytarz służył do ucieczki na drugi brzeg Wisły w czasie oblężenia. Z kolejnego, prowadzącego do katedry, korzystali monarchowie, którzy udawali się na nabożeństwa. Trzeci był najdłuższy i ciągnął się aż do Skotnik.

U schyłku XVII w. zrujnowana rezydencja została przebudowana na wolno stojący obiekt typu pałacowego. Zamek stał się budynkiem użyteczności publicznej: urzędem, sądem i więzieniem. W 1768 r. w czasie konfederacji barskiej zamek został zniszczony przez wojska rosyjskie. W 1795 r. obiekt przejęli Austriacy, którzy  przeznaczyli go na sąd i więzienie.

W 1844 r. pozostałości dawnej rezydencji królewskiej przebudowano i nadano jej klasycystyczne formy architektoniczne. U schyłku XIX w. półokrągły dziedziniec więzienny obudowano nowym skrzydłem- tzw. „rogalem”, a w mur północny wstawiono budynek dla administracji więziennej. W takiej formie zamek pełnił funkcję więzienia do 1959 r.

W 1986 r., po długotrwałym remoncie, otwarto w zamku Muzeum Okręgowe i kawiarnię. W odnowionych wnętrzach  są prezentowane m. in.: kolekcja sreber europejskich, wystawa numizmatyczna, zbiory etnograficzne, sprzęty myśliwskie i wystawa malarstwa. W przypadku eksponatów na szczególną uwagę zasługuje replika korony sandomierskiej, której oryginał jest przechowywany w skarbcu katedralnym. Zamek znajduje się na uboczu Starego Miasta. Z okresu świetności, czyli z 1. poł. XVII w., zachowała się jedynie niewielka część  skrzydła zachodniego czworobocznej warowni z wjazdem od północy, połączonej z miastem drewnianym mostem. Zamek najlepiej prezentuje się od południa i zachodu, skąd widać całe wzgórze z masywnym, wysokim, częściowo nieotynkowanym budynkiem.