Logo
  • PTTK
  • ROT
  • Logo powiatu ostrowieckiego
  • Logo miasta Ostrowiec
  • Miejskie Centrum Kultury
z

REGIONALNE KALENDARIUM, red. N.Zięba

2019.02.10
Rozmiar tekstu:A-A+

 4 października 1878 r. w Ćmielowie urodził się działacz PPS i jej Organizacji Bojowej Edward Kasprowicz. Z ruchem socjalistycznym związał się w czasie pracy w Zakładach Ostrowieckich, gdzie był zatrudniony jako tokarz. Organizował partyjne konferencje oraz wielotysięczne manifestacje pierwszomajowe, a także uruchomił produkcję bomb i granatów z dynamitu wykradzionego z kopalni rud żelaza „Zygmunt”. Po utworzeniu tzw. Republiki Ostrowieckiej w grudniu 1905 r. stanął na czele 100-osobowego oddziału, który miał rozbroić kompanię rosyjskiej piechoty. Po upadku rewolucji Edward Kasprowicz związał się z lewicową frakcją Polskiej Partii Socjalistycznej i został przewodniczącym Lokalnego Komitetu Rewolucyjnego PPS Lewicy w Ostrowcu. Po zdekonspirowaniu w czerwcu 1907 r. uciekł z kraju najpierw do Galicji, a następnie do Stanów Zjednoczonych. Do śmierci mieszkał i pracował w Detroit.

4 października 1914 r. w okolicach Opatowa toczyły się krwawe walki, w których niemiecki korpus Landwehry pokonał Rosjan i zmusił ich do wycofania się za Wisłę. Miasto znalazło się pod niemiecką okupacją, w trakcie której opatowianom rekwirowano żywność, konie i bydło. Podejrzanych o szpiegostwo na rzecz Rosjan okupanci aresztowali, skazali na śmierć i stracili.
4 października 1943 r. pochodzący z Opatowa dowódca polskiego wywiadu wojskowego pułkownik Stanisław Gano otrzymał Order Imperium Brytyjskiego III klasy. Wcześniej, bo w 1941 r. Order Białego Lwa wręczył mu prezydent Czechosłowacji Edward Benesz. 
W 1944 r. S. Gano otrzymał amerykańskie odznaczenie Legia Zasługi, a w 1946 r. od generała Charlesa de Gaulle’a francuską Legię Honorową . Z kolei rząd Finlandii uhonorował go Krzyżem Zasługi i Krzyżem Oficerskim Białej Róży. 
4 października 1950 r. w Ostrowcu Świętokrzyskim zorganizowano wielką manifestację patriotyczną, podczas której w mieście witano sześciu wysiedlonych z Francji działaczy polonijnych, w czasie II wojny światowej działających w lewicowym ruchu oporu.