XX DOROCZNA WYSTAWA FOTOKLUBU GALERIA MCK

Fotografowanie to zajęcie bardzo samotne. Na wstępie musimy zgłębić meandry dość skomplikowanego procesu technologicznego (szczególnie gdy fotografujemy analogowo) i potem zdobytą wiedzę zastosować w praktyce, myśląc przy tym o wielu czynnikach wpływających na nasze zdjęcia. Dodatkowo i chyba przede wszystkim musimy nauczyć się patrzeć, widzieć i rejestrować – niezwykle istotne jest to, co czujemy w danej chwili i to, co chcemy opowiedzieć za pomocą medium fotografii. Wreszcie intymność kontaktu z fotografowaną osobą, z krajobrazem lub nawet z martwą naturą przyczynia się do powstania pewnego trudnego do opisania napięcia, które może przerodzić się w obraz trwały i wciągający odbiorcę do wizualnego świata. Naszego samotnego wizualnego świata.

Dlaczego zatem od początku istnienia medium osoby fotografujące zrzeszają się w mniej lub bardziej formalnych grupach, klubach, stowarzyszeniach, agencjach i kołach? Po co nam te stadne odruchy?

Gdy sięgamy myślami do historii fotografii, to niemalże automatycznie przywołujemy w pamięci, chociażby grupę f/64 założoną w 1932 roku w USA m.in. przez Ansela Adamsa. Grupa ta miała ogromny wpływ na zmianę podejścia do fotografii krajobrazu – nastąpił odwrót od piktorializmu i ruch w stronę precyzji obrazowania. W Europie z podobnym impetem działali uczniowie Bernda i Hilli Becher skupieni wokół tzw. Szkoły Düsseldorfskiej. Długo by wymieniać nazwiska wszystkich słynnych „podopiecznych” Becherów – to m.in. Andreas Gursky, Thomas Struth, Candida Höfer. Innym fenomenem, który zapisał się w historii fotografii, było powołanie w 1947 roku Magnum Photos, czyli agencji fotograficznej, której założycielami byli Robert Capa, Henri Cartier-Bresson, George Rodger i David Seymour. Agencja miała za zadanie wsparcie fotografów
i uniezależnienie ich od rabunkowej polityki czasopism. Mitem założycielskim było też to, że fotografia ma moc sprawczą i wpływa na opinię publiczną, a dzięki niezależności twórców może to robić w pełnym spektrum. Magnum na wiele lat stało się symbolem jakości, indywidualności i kreowania nowych trendów w fotoreportażu i dokumencie. Agencja funkcjonuje zresztą do dziś. Na gruncie polskim warto wymienić grupę Zero 61 założoną w 1961 roku przez studentów
i absolwentów Wydziału Sztuk Pięknych Uniwersytetu im. Mikołaja Kopernika w Toruniu. Twórczość członków grupy była innowacyjna. Często posługiwali się oni techniką fotomontażu (np. Jerzy Wardak, Józef Robakowski), pracowali w technice barwnego reliefu (Czesław Kuchta). W swoich pracach wykorzystywali rodzinne
i znalezione archiwa (Andrzej Różycki), które poddawali artystycznej interwencji. Stawali w kontrze do oficjalnej linii wyznaczanej przez ZPAF, ale także do malarsko-graficznych poszukiwań Grupy Toruńskiej. Po latach, prace Zero 61 klasyfikuje się jako jedne z najważniejszych osiągnięć polskiej powojennej fotografii z kręgu awangardy. To dobry przykład na to, że siła działania grupowego polega na kwestionowaniu zastanych reguł i wyznaczaniu nowych kierunków – poza utartymi szlakami.

Niezwykle istotnym aspektem jest także kolektywność działań, potrzeba dyskusji, konsultacji, mentoringu i wsparcia, a także zawiązywanie i budowanie relacji zawodowych, artystycznych i towarzyskich. Doskonałym przykładem obrazującym wagę działania tego typu grupy jest istniejący od 21 stycznia 2003 roku Fotoklub Galerii MCK. Założycielem i pierwszym prezesem był Andrzej Łada — długoletni animator i organizator fotograficznego życia Ostrowca Świętokrzyskiego i regionu. W 2020 roku na tym stanowisku zastąpił go Mirosław Radomski, który z powodzeniem kontynuuje misję Fotoklubu.

W szczytowym momencie do grupy należało ponad pięćdziesięciu twórców i twórczyń z całej Polski, w tym osoby z Warszawy, Rzeszowa, Kielc i Sandomierza. Niektórzy członkowie Fotoklubu należą także do ogólnopolskich związków twórczych, w tym do Związku Polskich Artystów Fotografików, Fotoklubu RP oraz do Stowarzyszenia Autorów ZAiKS. Fotoklub działa przy Galerii Fotografii Miejskiego Centrum Kultury powstałej w 1996 roku, kiedy to zaadaptowano na jej potrzeby nieużywany korytarz w części budynku Browaru Saskich. Następnie galeria została przeniesiona do budynku ZDK na Aleję 3 Maja 6, by ostatecznie w 2019 roku zająć miejsce w nowoczesnym kompleksie Ostrowieckiego Browaru Kultury przy ulicy Adama Wardyńskiego. Obecnie funkcję kustosza galerii pełni Stanisław Dunin-Borkowski. Od momentu powstania zorganizowano ponad 240 wystaw, nie licząc regularnych plenerowych ekspozycji prezentowanych od 2011 roku w różnych częściach miasta, takich jak Rynek czy Park Miejski. Prezentowano prace uznanych polskich fotografów m.in.: Pawła Pierścińskiego, Edwarda Hartwiga, Adama Bujaka, Tomasza Tomaszewskiego oraz Zbigniewa Furmana, ale także prace zagranicznych twórców takich jak: Antanas Sutkus, Arturo Mari i Pierre Cottin. Ważną tradycją jest organizacja ekspozycji pt. Doroczna Wystawa Fotoklubu Galerii MCK. Tegoroczna edycja będzie jubileuszowa – dwudziesta. Ekspozycji towarzyszy album, który wchodzi w skład Kolekcji Wydawniczej Fotografii Ostrowieckiej, a samo wydarzenie jest doskonałym przykładem długofalowego, kolektywnego działania wokół medium fotografii.

Różnorodność podejść i wrażliwość na otaczający świat to zdecydowanie wyróżnik osób, które uczestnicą w XX Dorocznej Wystawie Fotoklubu Galerii MCK. Prezentowany zestaw zdjęć to ponad czterdzieści twórczych wizji i ponad czterdzieści sposobów na opowiadanie historii za pomocą medium fotografii. Znajdziemy wśród nich intymne, subiektywne, czarnobiałe kadry, ale też kolorowe dokumentalne zdjęcia z obszaru fotografii ulicznej. Są portrety – bardziej klasyczne i te niedosłowne, oniryczne. Mamy także krajobrazy najbliższe, w ciekawy sposób ukazujące region i widoki dalsze – próbujące eksplorować nieznane. W prezentowanym zestawie pięknie mieszają się techniki tworzenia – od precyzyjnych obrazów cyfrowych, po analogowe kamery otworkowe i sprawne montaże. To ciekawe spektrum patrzenia, widzenia, rejestracji i interpretacji tego, co wokół nas.

Pozostaje jedynie życzyć członkom Fotoklubu Galerii MCK powodzenia i kolejnych owocnych dwudziestu lat. To, co robicie, jest ważne i ma wpływ na Wasz rozwój i na rozwój medium fotografii. Po nitce do kłębka!

Adrian Wykrota

25 października 2024 r.
godz. 18.00
Galeria Fotografii MCK
Ostrowiecki Browar Kultury
Wstęp wolny