ZAMEK W CHĘCINACH

ZAMEK W CHĘCINACH- został zbudowany na grzbiecie skalistego wzgórza na przełomie XIII/XIV w. Pierwsze wzmianki na jego temat sięgają 1306 r., w którym Władysław Łokietek wydał dokument potwierdzający nadanie zamku biskupowi krakowskiemu Janowi Muskacie. W 1308 r. książę wystawił przywileje w Chęcinach, co świadczy o tym, że warownia była już wtedy w jego posiadaniu.

W poł. XIV w. zamek został rozbudowany przez Kazimierza Wielkiego i przez lata uchodził za twierdzę nie do zdobycia, czego dowodem jest fakt ulokowania w Chęcinach skarbca koronnego wraz z regaliami. Zamek był w tym czasie wielokrotnie miejscem roków sądowych i zjazdów rycerstwa. Twierdza pełniła również funkcję więzienia, rezydencji królowych, a następnie starostów chęcińskich. W 1427 r. w jej lochach więziono Hińczę z Rogowa, który został oskarżony o romans z królową Sonką, czwartą żoną Władysława Jagiełły. Założenie zamkowe było doskonale dopasowane do kształtu terenu i obejmowało: most, budynek bramny, dom mieszkalny, trzy wieże, kaplicę Dziesięciu Tysięcy Świętych Żołnierzy Męczenników i mury obronne.

Legendy podają, że w podziemnych lochach znajdują się skarby pozostawione w pośpiechu przez królową Bonę. W innych podaniach pojawiają się informacje na temat cwałującego na czarnym koniu rycerza, którego można zobaczyć wieczorową porą. Na przełomie XVI/XVII w. twierdza straciła swoje znaczenie z powodu zmian w taktyce obronnej, ponieważ wzniesionej na wąskim i podłużnym grzbiecie warowni nie można było wzmocnić nowoczesnymi bastionami.

W 1607 r., w  czasie rokoszu Zebrzydowskiego, zamek został zdobyty podstępem prze zbuntowane oddziały, które dokonały podpaleń i zniszczyły fortyfikacje. W 1610 r. starosta chęciński Stanisław Branicki odnowił zamek, ale w 1657 r. zniszczyły go ponownie wojska Jerzego Rakoczego i kozacka wataha Bohdana Chmielnickiego.

Twierdza została kolejny raz odbudowana, jednakże w 1707 r. wojska szwedzkie ponownie ją spaliły i przestała już pełnić rolę starościńskiej rezydencji. Po 1795 r. zamek opustoszał i zaczął popadać w ruinę. W czasie zaborów miejscowa ludność dokonywała rozbiórki murów, pozyskując materiał na budulec. W latach 80. XIX w. przeprowadzono na terenie ruin zamkowych pierwsze prace konserwacyjne. Julian Ursyn Niemcewicz nazwał je najwspanialszym starożytności polskich zabytkiem. Kolejne zniszczenia przyniosły ostrzały artyleryjskie w trakcie I wojny światowej.

Po II wojnie światowej prowadzono prace remontowe i zabezpieczające, które trwają do dziś. Zamek dzieli się na dwie części. Pierwsza rozciąga się między dwoma okrągłymi wieżami i jest zwana starszą lub górną. Jest również część dolna (młodsza) z ostrołukową furtą i czworoboczną basztą, która została dobudowana w XV w.

Pełnił on funkcje gospodarcze, a pośrodku jego dziedzińca znajduje się na nadal otwór po studni. Zamkowe baszty dominują nad okolicą i są widoczne z trasy biegnącej z Kielc do Krakowa. Zachował się także pełen obwód zewnętrznych murów obronnych, dwie wieże, baszta i fundamenty budynków mieszkalnych. W jednej z wież mieści się punkt widokowy, z którego przy ładnej pogodzie można zobaczyć wierzchołki Tatr.