Logo
  • PTTK
  • ROT
  • Logo powiatu ostrowieckiego
  • Logo miasta Ostrowiec
  • Miejskie Centrum Kultury

Strój ludowy

Jolanta Wiśniewska
Rozmiar tekstu:A-A+

Obszar powiatu ostrowieckiego stanowi północną granicę występowania stroju sandomierskiego.

W XIX w. ubiór męski codzienny składał się ze spodni zgrzebnych ściągniętych

fot.sandomierski strój ludowytrokiem i wypuszczonej na nie koszuli, zawiązanej pod szyją skrawkiem czyli kawałkiem kolorowej szmatki. Koszula była przepasana wąskim rzemiennym paskiem. Ubiór uzupełniała zgrzebna kamizela( rodzaj zgrzebnego surdut do kolan, bez kołnierza, z długimi rękawami). W zimie zamiast kamizeli noszono brochę ( brązową niezdobioną sukmanę z taniego sukna) lub kożuch.

Ubiór świąteczny stanowiła koszula z cienkiego białego płótna, płócienne spodnie często farbowane na zielono, czarno lub granatowo i wreszcie długa biała sukmana , mocno sfałdowana z tylu, z szamerunkowymi ozdobami. Sukmany mężczyźni kupowali przed ślubem, tak, że kawalerowie na ogół sukman nie nosili.  Na głowach mężczyźni nosili rogatywki, magierki jak również cieplejsze czapy, oszyte futrem baranice oraz już w okresie późniejszym różne rodzaje kaszkietów z daszkiem w kolorach szarym i niebieskim, które były używane jeszcze w latach 50. XX w.  Noszono buty z wysoką cholewą. Szczególnie kawalerowie, których strój był bardziej ozdobny niż strój mężczyzn żonatych, przywiązywali dużą wagę do jakości obuwia. Nosili więc wysokie buty złożone w harmonije.  Bardzo archaicznym elementem stroju młodych mężczyzn pełniących funkcję drużbów weselnych był też nakrochmalony i marszczony w drobne fałdki (plisy) biały płócienny fartuch sięgający do kolan. Ubiór ten zaginął na przełomie XIX i XX w.
Kobiecy ubiór sandomierski na co dzień ,  składał się z koszuli z nadołkiem, kaftana i szerokiej jednobarwnej spódnicy, którą opasywano zapaską. Spódnice na przodzie miały dużą wstawkę z gorszego materiału. W zimie nakładano cieplejsze kaftany, czasem obszyte barankiem oraz duże wełniane chusty. Bogatsze kobiety nosiły zimą kożuchy.
Świąteczny strój kobiecy składał się z haftowanej koszuli i dość dużej kryzki, spódnicy i jednobarwnej zapaski. Kobiety starsze wkradły do tego kaftany a młodsze dziewczęta nosiły obcisłe gorsety sznurowane kolorowymi wstążkami.. Glowy kobiet okrywy kolorowe chustki, pod które mężatki wkładały dodatkowo czepek. Z końcem XIX w. wyszła z użycia archaiczna część kobiecego stroju sandomierskiego, łoktusza zwana inaczej rańtuchem, przypominająca długi i szeroki płócienny szal okrywający ramiona, bądź ramiona i głowę.